E-learning, który angażuje: jak aktywizacja zmienia podejście do nauki?

W świecie, gdzie tempo życia i pracy stale rośnie, efektywne aktywizowanie uczestników szkoleń e-learningowych staje się kluczowym wyzwaniem. Bez zaangażowania użytkowników nawet najlepsze treści edukacyjne mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów. 

W tym artykule przyjrzymy się, jak jakość treści, spersonalizowane podejście, multimedialność i interaktywność pomagają zwiększyć aktywność użytkowników, budować ich motywację oraz maksymalizować skuteczność nauki w środowisku cyfrowym.

Treści w szkoleniu powinny być aktualne, merytoryczne i dostosowane do potrzeb odbiorców. Należy unikać przeładowania materiału nadmiarem informacji, ponieważ im dłuższe szkolenie, tym trudniej o utrzymanie uwagi użytkownika. Selekcja treści na obowiązkową oraz taką, do której osoba może dotrzeć dodatkowo, na zasadzie proponowanych jej linków do Intranetu czy Internetu oraz innych odnośników, to jedno z podstawowych założeń projektowania szkoleń. Sekretem udanego e-learningu jest, jeżeli osoby szkolące się, otrzymują taką dawkę informacji, która nie tylko otwiera im oczy na dane zagadnienie, ale jest na tyle inspirująca, że chcą ją zgłębiać dalej, np. poprzez „przełączanie się” na materiały i/lub zadania dodatkowe. Czasami, zamiast dłuższego szkolenia z warstwą odnośników, dobrze sprawdzi się microlearning w formie krótkich, skondensowanych modułów.

Kolejnym wyzwaniem związanym z jakością treści będzie przygotowanie realistycznych przykładów, z którymi użytkownicy mogą się utożsamić. Doświadczanie sytuacji z realnego życia zwiększa zrozumienie i ułatwia praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy. Specyficzna nomenklatura przeniesiona ze środowiska pracy czy posługiwanie się humorem (postaci, sytuacji) może pomóc w utrzymywaniu koncentracji. Zaangażowanie użytkownika rośnie, gdy stworzymy mu okazję do zadecydowania o postaci, jej płci, wyglądzie i cechach, czyli mówiąc najkrócej, umieścimy w szkoleniu awatara. Ten wybór może dotyczyć różnych elementów graficznych, nie tylko bohatera.

Personalizacja – ścieżka dopasowana do użytkownika

Na aktywizację użytkowników szkoleń pozytywny wpływ mają wszelkie mechanizmy personalizacji, na przykład koncentrujące się na wstępnej diagnozie poziomu wiedzy i doświadczenia osób przystępujących do nauki. Na podstawie wyników takiego testu diagnostycznego użytkownik zostaje przypisany do odpowiedniej ścieżki szkoleniowej o dopasowanym stopniu trudności lub może pominąć treści, które już opanował. W ten sposób poświęca swój czas i uwagę obszarom, które wymagają u niego rozwoju. Z kolei tzw. dynamiczna pigułka wiedzy pozwala na samodzielne decydowanie o tym, które z zaprezentowanych w szkoleniu treści są szczególnie cenne dla użytkownika i chciałby je zebrać dla siebie w formie specjalnego podsumowania.

Ważne jest stałe informowanie użytkowników o postępach w szkoleniu i udzielanie wskazówek. W tym celu wykorzystywane są mechanizmy grywalizacji, które polegają na wprowadzaniu elementów gry, takich jak: punkty, odznaki, poziomy czy rankingi, motywujące do ukończenia szkolenia. Dobrze zaprojektowana grywalizacja zachęca uczestników do rywalizacji i przynosi satysfakcję z osiągnięć.

Bardzo obiecująco jawi się także perspektywa wykorzystania sztucznej inteligencji w zakresie dostarczania rozwiązań polegających na aktywnej wymianie zdań między użytkownikiem a kimś w rodzaju mentora. Chatboty wspierane przez AI mogłyby odpowiadać na pytania uczestników w czasie rzeczywistym, dostarczając spersonalizowanych wyjaśnień.

Interaktywność i multimedia – klucz do zaangażowania

Interaktywne multimedia, takie jak filmy, animacje czy infografiki angażują wizualnie i zwiększają zrozumienie treści. Użytkownik może np. decydować o przebiegu filmu poprzez dokonywanie serii wyborów w trakcie trwania historii. W nawiązaniu do podejmowanych przez siebie decyzji tworzy „swoją” opowieść i jednocześnie poznaje skutki własnych działań (pozytywne lub negatywne).  

Szeroko pojęta interaktywność szkoleń zakłada m.in. obecność zróżnicowanych typów ćwiczeń, które umożliwiają sprawdzenie wiedzy na bieżąco i angażują użytkowników do aktywnego myślenia. Wśród często stosowanych form znajdują się pytania jednokrotnego i wielokrotnego wyboru, przeciąganie elementów i dopasowywanie ich do odpowiednich kategorii, uzupełnianie luk, wyszukiwanie na obrazku itd. Dobra praktyka tworzenia pytań testowych polega na tym, że dążymy do rozwiązania problemu na bazie pozyskanej wiedzy, a nie tylko odtwarzamy ją z pamięci. Zamiast pytać o suche fakty, formułujemy pytania, które wymagają analizy, syntezy lub zastosowania wiedzy w nowym kontekście. Dzięki temu możemy sprawdzić, czy uczący się zrozumiał materiał, a nie tylko go zapamiętał. Pytanie może przedstawiać studium przypadku, które wymaga wykorzystania zdobytej wiedzy do znalezienia rozwiązania.

Jedną z ciekawszych metod na pozyskanie uwagi użytkownika i zaktywizowanie go już na samym początku szkolenia, jest tzw. ćwiczenie na rozgrzewkę. Przykłady takich ćwiczeń to: krótki quiz lub test wstępny (sprawdza wiedzę użytkownika na temat szkolenia), ankieta lub pytanie otwarte (np. Jak oceniasz swoje zaangażowanie w obszarze…?), zagadki lub minigry (proste łamigłówki związane z tematem, zagadki matematyczne, odgadywanie kodu), symulacja lub scenariusz wprowadzający (krótki opis sytuacji wymagającej zastosowania danej wiedzy), ćwiczenia kreatywne (np. Opisz, co byś zmienił w swojej organizacji…).   

Aktywizacja w szkoleniach e-learningowych to zestaw działań, które mają na celu zaangażowanie użytkowników w proces nauki poprzez interaktywne zadania, ćwiczenia, pytania czy symulacje. Aktywny udział w szkoleniu sprzyja lepszemu zapamiętywaniu informacji i wykorzystaniu wiedzy w praktyce. Wspiera rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów.

Czy Twoje szkolenia e-learningowe są wystarczająco angażujące? Jeśli nie – czas na ich optymalizację!